Η παρούσα μελέτη βασίζεται σε μια έρευνα σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης μάσκας στα παιδιά. Λόγω πολλαπλών περιορισμών, η μελέτη αυτή δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση μεταξύ της χρήσης μάσκας και των αναφερόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών στα παιδιά. Η μελέτη αυτή αποτελεί μια στατιστική απόδειξη οτι η χρήση μάσκας έχει αρνητικές επιδράσεις στην καθημερινότητα των παιδιών.

Μέχρι στιγμής, οι δεκάδες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί αποδεικνύουν οτι τα σχολεία ουδέποτε υπήρξαν εστίες “μόλυνσης”, τα παιδιά δεν νοσούν εύκολα και το ποσοστό θνησιμότητας είναι αντίστοιχο με αυτό της κοινής γρίπης. Δέν υπάρχει καμία έρευνα ή κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να δικαιολογεί την τόσο σκληρή αντιμετώπιση των παιδιών και των νέων απο την πλευρά του κράτους. Η Ελλάδα δε(μαζί με την Γερμανία και την Αυστρία) κάνει χρήση μαζικών και αναποτελεσματικών τεστ στα σχολεία, εκθέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα χιλιάδων παιδιών, και αποτελεί τη μοναδική χώρα στον κόσμο που δέν προσφέρει άλλη εναλλακτική στους μαθητές εκτός απο τα τέστ, απειλώντας τους με απουσίες σε μία έτσι και αλλιώς, παιδαγωγικά χαμένη χρονιά.

Στο Πανεπιστήμιο του Witten/Herdecke έχει δημιουργηθεί ένα διαδικτυακό μητρώο όπου γονείς, γιατροί, παιδαγωγοί και άλλοι μπορούν να καταχωρούν τις παρατηρήσεις τους. Στις 20.10.2020 ζητήθηκε από 363 γιατρούς να κάνουν καταχωρήσεις και να ενημερώσουν τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς για την μελέτη.

Το Αποτέλεσμα: Μέχρι τις 26.10.2020 το μητρώο είχε χρησιμοποιηθεί από 20.353 άτομα. Στην παρούσα δημοσίευση(θα την βρείτε στα Αγγλικά εδώ) αναφέρονται τα αποτελέσματα από τους γονείς, οι οποίοι καταχώρησαν στοιχεία για συνολικά 25.930 παιδιά. Ο μέσος χρόνος χρήσης της μάσκας ήταν 270 λεπτά την ημέρα. Οι διαταραχές που προκλήθηκαν από τη χρήση της μάσκας αναφέρθηκαν από το 68% των γονέων. Αυτές περιλάμβαναν ευερεθιστότητα (60%), πονοκέφαλο (53%), δυσκολία συγκέντρωσης (50%), λιγότερη ευτυχία (49%), απροθυμία να πάνε στο σχολείο/στο νηπιαγωγείο (44%), δυσφορία (42%) μειωμένη ικανότητα μάθησης (38%) και υπνηλία ή κόπωση (37%).

Από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, 17.854 (87,7%) ήταν γονείς, 736 (3,6%) ήταν εκπαιδευτικοί, 352 (1,7%) ήταν γιατροί και 1.411 (6,9%) ήταν “άλλοι”. Το παρόν άρθρο αναφέρεται στους 17.854 γονείς που συμμετείχαν με συνολικά 25.930 παιδιά και νέους. Τα στοιχεία των εισερχόμενων γιατρών, εκπαιδευτικών και άλλων ρόλων δημοσιεύονται χωριστά.

Η δημογραφική κατάσταση των παιδιών και οι προηγούμενες ασθένειες των παιδιών από την άποψη των γονέων παρουσιάζονται στον Πίνακα 1: τα δύο φύλα εκπροσωπούνται εξίσου με μια μικρή τάση προς τα αγόρια και το 55,6% των παιδιών ήταν ηλικίας 7-12 ετών. Στο 79,4% των παιδιών δηλώθηκε ότι δεν είχαν καμία προηγούμενη ασθένεια, το 5,9% είχε άσθμα και το 1,8% είχε άλλη πνευμονική ασθένεια. Επιπλέον, υπήρχε η δυνατότητα καταχώρησης ελεύθερου κειμένου για άλλες προηγούμενες ασθένειες, η οποία χρησιμοποιήθηκε από το 8,6%.

Πίνακας 1: Δημογραφία και προϋπάρχουσες ασθένειες των παιδιών

Στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η κατάσταση της χρήσης μάσκας από τα παιδιά και το κατά πόσον υπήρχε οποιαδήποτε μορφή διαταραχής από την άποψη των γονέων. Όταν ρωτήθηκαν για τις καταστάσεις στις οποίες τα παιδιά φορούν μάσκα, το 81,1% των συμμετεχόντων στην έρευνα απάντησε ότι το παιδί φοράει τη μάσκα στο σχολείο εκτός τάξης, δηλαδή στα διαλείμματα και στους διαδρόμους, το 48,6% δήλωσε επίσης ότι το παιδί φοράει τη μάσκα και στην τάξη στο θρανίο κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Το 68,5% των παιδιών κατέγραψε ότι φοράει τη μάσκα στα καταστήματα και το 39% στο δρόμο προς το σχολείο Το 4,6% των παιδιών δεν φοράει ποτέ μάσκα. 6,7% των εγγεγραμμένων παιδιών και νέων είχαν λάβει πιστοποιητικό απαλλαγής από τη μάσκα. Ο μέσος χρόνος χρήσης της μάσκας ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την ηλικία, ήταν κατά μέσο όρο 4,5 ώρες την ημέρα και ήταν πολύ υψηλότερος, ιδιαίτερα στους νέους (13-18 ετών), με μέσο όρο 6 ώρες (Πίνακας 2). Σε 16913 παιδιά (65,2%) αναφέρθηκε ότι φορούσαν υφασμάτινες μάσκες, ακολουθούμενες από χειρουργικές μάσκες. Οι μάσκες FFP φοριούνται ελάχιστα από τα παιδιά.

Όσον αφορά την ερώτηση σχετικά με το αν τα ίδια τα παιδιά παραπονιούνται για διαταραχές που προκαλούνται από τη χρήση της μάσκας, το 67,7% των ερωτηθέντων απάντησαν ναι για τα παιδιά τους- το 26% απάντησε όχι. Στην ερώτηση σχετικά με το αν οι ίδιοι οι ερωτηθέντες παρατήρησαν διαταραχή του παιδιού από τη χρήση της μάσκας απάντησαν ναι σε ποσοστό 66,1% (Πίνακας 2). Η αξιολόγηση της εξασθένησης της υγείας παρουσιάζεται στον Πίνακα 3. Το 4% δεν είχε άποψη όταν ρωτήθηκε για την προσωπική του στάση απέναντι στα μέτρα προστασίας από την covid-19 που λαμβάνει η κυβέρνηση, το 11,7% των συμμετεχόντων θεώρησε ότι τα μέτρα θα έπρεπε να είναι αυστηρότερα, το 11,0% θεώρησε τα σημερινά μέτρα κατάλληλα και καλά και το 41,7% τάχθηκε υπέρ ηπιότερων μέτρων. Ένα επιπλέον 31,6% εξέφρασε διαφορετική γνώμη από την επιλογή απάντησης που υπήρχε στο ερωτηματολόγιο. Σε γενικές γραμμές, χαρακτήρισαν τα μέτρα πολιτικής ως ακατάλληλα, ακατανόητα και χωρίς διαφοροποίηση.

Πίνακας 2: Κατάσταση εφαρμογής της μάσκας και της διαταραχής

Η κατανομή της συχνότητας των προαναφερόμενων παρενεργειών που σχετίζονται με τις μάσκες είναι παρόμοια στις διάφορες ηλικιακές ομάδες, με τους πονοκεφάλους, τις δυσκολίες συγκέντρωσης, τη δυσφορία, τις μαθησιακές δυσκολίες και την υπνηλία/κόπωση να είναι οι πιο συχνές (Πίνακας 3). Άλλα παράπονα περιγράφηκαν στο ελεύθερο κείμενο. Πρώτα απ’ όλα: 269 καταχωρήσεις σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης του δέρματος, ιδίως την αύξηση των σπυριών, των εξανθημάτων και των αλλεργικών φαινομένων γύρω από την περιοχή του στόματος έως και μυκητιασικές ασθένειες μέσα και γύρω από το στόμα. Υπήρχαν 151 καταχωρίσεις για ρινορραγία, 122 καταχωρίσεις για σχολική δυσαρέσκεια έως και σχολικό άγχος / άρνηση φοίτησης στο σχολείο, 64 καταχωρίσεις για αυξημένη εφίδρωση, 52 καταχωρίσεις για σημεία πίεσης και πληγές πίσω από τα αυτιά, 46 καταχωρίσεις για επώδυνα ή σκασμένα και εν μέρει ματωμένα χείλη, 31 καταχωρίσεις για αυξημένες κρίσεις ημικρανίας σε συχνότητα και σοβαρότητα, 23 καταχωρίσεις για μειωμένη όραση, 13 καταχωρίσεις για άφθες.

Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει την ταξινόμηση μιας πιθανής διαταραχής της υγείας των παιδιών, όπως εκτιμήθηκε από τους γονείς. Ο πίνακας 4 δείχνει περαιτέρω προβλήματα συμπεριφοράς στα παιδιά, κυρίως με 60,4% αυξημένη ευερεθιστότητα, 49,3% λιγότερο χαρούμενα παιδιά, 44% παιδιά που δεν θέλουν να πάνε πια στο σχολείο, σε κάθε περίπτωση επηρεάζονται περισσότερο τα παιδιά της ηλικιακής κατηγορίας 7-12 ετών. Στο 25,3% των παιδιών δηλώθηκε ότι έχουν αναπτύξει νέα άγχη (Πίνακας 4). Επιπλέον, 2.672 εγγραφές μόνο σε αυτή την ερώτηση αναφέρουν ρητές επισημάνσεις άγχους ή την επανεμφάνιση πολλών καταστάσεων άγχους σε εγγραφές ελεύθερου κειμένου. Εκτός από ένα γενικό φόβο για το μέλλον, ο φόβος της ασφυξίας ακόμη και με μάσκα, καθώς και ο φόβος του θανάτου συγγενών από covid, αντιπροσωπεύεται συχνότερα. Επιπλέον, υπάρχει ο φόβος του στιγματισμού τόσο με τη χρήση όσο και με τη μη χρήση μάσκας στο κοινωνικό περιβάλλον. Πολλοί γονείς αναφέρουν επίσης εφιάλτες και αγχώδεις διαταραχές που σχετίζονται με μασκοφόρα άτομα των οποίων οι εκφράσεις του προσώπου και η ταυτότητα δεν είναι αναγνωρίσιμες για τα παιδιά.

Πίνακας 3: Συμπτώματα στα παιδιά σύμφωνα με την αναφορά των γονέων
Πίνακας 4: Επιπρόσθετη μεταβολή της συμπεριφοράς των παιδιών με τη χρήση της μάσκας, από τη σκοπιά των γονέων

Η μελέτη επίσης προσθέτει ότι:

Με βάση τα δεδομένα μας, μπορούμε να πούμε ότι οι επιπτώσεις των υποχρεωτικών μασκών στην ποιότητα ζωής και πιθανώς και στην υγεία των μεμονωμένων παιδιών δεν πρέπει να αγνοούνται από την πολιτική και την κοινωνία. Ενώ πολλά παιδιά ανέχονται τη μάσκα σχετικά εύκολα, υπάρχουν σαφώς παιδιά που δεν μπορεί να αναμένεται να φορούν μάσκα με καλή συνείδηση, ειδικά όταν η αποτελεσματικότητα της προστασίας του στόματος και της μύτης σε μικρότερα παιδιά είναι αμφισβητήσιμη. Γονείς, δάσκαλοι και γιατροί αναφέρουν στιγματισμό, αποκλεισμό και επιθετική συμπεριφορά προς τα παιδιά που δεν φορούν μάσκα για ψυχολογικούς ή ιατρικούς λόγους. Η ακατάλληλη χρήση μάσκας, η οποία τείνει να συμβαίνει στα παιδιά, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εξάπλωσης και μετάδοσης παθογόνων μέσω της αυξημένης τάσης να βάζουν τα δάχτυλά τους στο πρόσωπό τους και μπορεί έτσι να είναι χειρότερη από το να μη φορούν καθόλου μάσκα σε ορισμένες περιπτώσεις. Εξετάζοντας το φάσμα των συμπτωμάτων των παραπόνων, το 66,1% των ερωτηθέντων παρουσιάζει ένα σαφές και ευρέως διαφοροποιημένο φορτίο παραπόνων, τόσο στον σωματικό (εξανθήματα, πονοκέφαλοι κ.λπ.), όσο και στον ψυχικό (φόβοι, ευερεθιστότητα κ.λπ.) και διανοητικό (διαταραχές συγκέντρωσης) τομέα στα παιδιά των ερωτηθέντων. Εκτός από τις οξείες βλάβες της υγείας με, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, σημαντικά βιωμένες βλάβες της υγείας, είναι δύσκολο να εκτιμηθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στους διάφορους αναπτυξιακούς τομείς που υπερβαίνουν την ευεξία, όπως η γλώσσα, το παιχνίδι, η μάθηση, η επικοινωνία, η αισθησιοκινητική ανάπτυξη και η ενσυναίσθηση των παιδιών. Οι συχνά αναφερόμενοι πονοκέφαλοι και οι δυσκολίες συγκέντρωσης θα πρέπει να διερευνηθούν σοβαρά ως προς τη σημασία τους για τη γνωστική ανάπτυξη. Είναι αξιοσημείωτο ότι η κατανομή των παραπόνων ταιριάζει καλά με την ηλικία των παιδιών (πίνακες 3 και 4), γεγονός που ενισχύει την αληθοφάνεια της γονικής συμβολής.

Έχουν αποδειχθεί άμεσες επιδράσεις της συγκέντρωσης CO2 σε εσωτερικούς χώρους στις γνωστικές λειτουργίες. Αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί άμεσα στον αέρα που αναπνέεται κάτω από τις μάσκες, αλλά αυξημένες συγκεντρώσεις CO2 θα μπορούσαν να εμφανιστούν κάτω από ορισμένους τύπους μάσκας. Αυτό μπορεί να ισχύει ιδιαίτερα σε μικρά παιδιά με μεγάλες υφασμάτινες μάσκες, οι οποίες μερικές φορές έχουν πιο παχύ υλικό και οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ιδιαίτερα συχνά από τα παιδιά του μητρώου (65,2%). Οι οικογένειες είναι επί του παρόντος ελεύθερες να επιλέξουν τον τύπο μάσκας των παιδιών τους ανάλογα με το πάχος του υλικού και έτσι υπάρχει ακόμη περιθώριο μεταξύ αναπνεύσιμων και πολυστρωματικών, μάλλον αεροστεγών μοντέλων, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει ότι οι γονείς, ανεξάρτητα από το αν οι ίδιοι εγκρίνουν ή όχι τα μέτρα προστασίας από covid-19, μπορούν να επιβαρύνουν υπερβολικά τα παιδιά τους λόγω άγνοιας ή φόβου μόλυνσης, χρησιμοποιώντας μάσκες που δεν είναι κατάλληλες για το παιδί τους. Συνεπώς, απαιτείται μια ανάλυση οφέλους-κινδύνου. Ωστόσο, αυτό περιπλέκεται από το γεγονός ότι η κατάσταση της μελέτης είναι εξαιρετικά αδύναμη τόσο όσον αφορά τα οφέλη όσο και τους κινδύνους. Τόσο οι υπολογισμοί του οφέλους από τις μάσκες όσο και όλες σχεδόν οι μελέτες των κινδύνων από τις μάσκες βασίζονται σε ενήλικες. Πρέπει επίσης να υποτεθεί ότι τα πρότυπα προστασίας SARS-CoV-2 για τα σχολεία, όπως αυτά της γερμανικής υποχρεωτικής ασφάλισης ατυχημάτων, δεν είναι παντού γνωστά. Συγκεκριμένα, περιέχουν συστάσεις σχετικά με τους χρόνους αποκατάστασης κατά τη χρήση μάσκας για τους μαθητές με μικρά διαλείμματα και, το αργότερο μετά από τρεις ώρες χρήσης, έναν επακόλουθο χρόνο αποκατάστασης 15-30 λεπτών.

“Συμπεράσματα στην πράξη”

  • Ένα ορισμένο ποσοστό παιδιών και εφήβων έχουν μη αμελητέες ενοχλήσεις όταν φορούν τη μάσκα. Αυτά τα παιδιά δεν πρέπει να στιγματίζονται.
  • Αυτή η πρώτη παγκόσμια καταγραφή των παρενεργειών της μάσκας αντικατοπτρίζει το φάσμα των συμπτωμάτων σε παιδιά και εφήβους.
  • Απαιτείται επειγόντως μια ακριβής ανάλυση οφέλους-κινδύνου. Η εμφάνιση των αναφερόμενων παρενεργειών σε παιδιά λόγω της χρήσης της μάσκας πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και απαιτεί ακριβή διερεύνηση των συνοδών συνθηκών υγείας, της κατάστασης χρήσης της μάσκας (διάρκεια, διαλείμματα και τύπος μάσκας) και της κατάστασης των σχολείων.
  • Επιπλέον, όλοι οι γονείς, οι γιατροί, οι παιδαγωγοί και άλλοι καλούνται να συμμετάσχουν στο www.co-ki-masken.de για να καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις επιπτώσεις που εμφανίζονται κατά τη χρήση της μάσκας.